Պատմություն 9-12․03․2021
- Ներկայացրե՛ք ստորև նշված արքաների կարևոր ձեռնարկումները կենտրոնական իշխանության հզորացման գործում՝
ա) Տրդատ 3-րդ
Իր օրոք կենտրոնական իշխանությունն ու բանակը հզորացան։ Երկրի կառավարման ու պաշտպանության գործում բարձրացավ գործակալությունների դերը։ Տնտեսությունը վերելք է ապրում։ Քաղաքական ու տնտեսական դրությունը կայուն է դառնում և նոր թափ է ստանում առևտուրը։ Նա ձեռնարկում է եկեղեցուն տալ տնտեսական նպատակներ՝ տալիս է հողաբաժիններ։ Հայոց կաթողիկոս Գրիգոր Լուսավորչի հետ միասին զարգացնում են կրթությունը։ Տարբեր գավառներից երեխաներին տալիս են ասորի, մյուս մասին՝ հելլենիստական կրթություն։ Այդպես Ավետարանի խոսքը հայերեն բանավոր թարգմանությամբ ժողովրդին ավելի հասկանալի է դարձնում։
բ) Խոսրով 3-րդ Կոտակ
Խոսրով 3-րդ Կոտակի և նրա հոր օրոք ամրապնդվեցին երկրի պաշտպանական հզորությունը։ Տնտեսությունն ու քաղաքաշինությունը զարգացան։ Նա մայրաքաղաքից ոչ հեռու գտնվող Դվին քաղաքը կառուցապատեց է և այն դարձրեց նոր մայրաքաղաքը։ Հրամայում է Գառնի ամրոցից մինչև Դվին կաղնու ծառեր տնկել։ Նաև հրամայեց անտառները կենդանիներով ու գազաններով լցնել։ Խոսրովը օրենք է սահմանում, ըստ որի աշխարհատեր նախարարները պարտադրված էին մնալ թագավորի մոտ և ոչ մեկը չպետք է մարտի գնար արքունի զորքի հետ։
գ) Տիրան
Տիրանը փորձում էր ամեն կերպով պահպանել իր երկրի անկախությունը և խուսափել հռոմեա-պարսկական հակամարտության մեջ ներքաշվելուց։
դ) Արշակ 2-րդ
Արշակ 2-ը ինքնուրույն քաղաքականություն էր վարում։ Կոգովիտ գավառում սկսում է կառուցել Արշակավան քաղաքը՝ թագավորական իշխանության ու նախարարական կենտրոնախույս տրամադրությունները զսպելու համար։ Այնտեղ նա թույլ է տալիս բոլոր ցանկացող մարդկանց բնակվել, նույնիսկ օրինազանց մարդկանց։ Հռոմեա-պարսկական պատերազմի ժամանակ Մծբին քաղաքի մոտ հռոմեացիների դեմ հաղթանակ է տանում, որովհետև Շապուհն Արշակից օգնություն էր խնդրել։ Կոստանդիոս II-ի հրավերով նա մեկնում է Մաժակ, որտեղ հայ-հռոմեական դաշինքն ամրապնդում են Արշակի և Օլիմպիայի ամուսնությամբ։ 363թ․ հրամայում է Վասակ սպարապետի զորքին դուրս գալ թշնամու դեմ։ Նրանք թշնամուն պարտության են մատնում։
ե) Պապ թագավոր
Մուշեղ սպարապետի հետ միասին զբաղվում է պետության անվտանգության ու ռազմատնտեսական հզորության ամրապնդմամբ։ Բանակի թիվը հասցնում է համարյա 100 հազարի։ Պարտադրվում է պետական ծառայություն կատարել հոգևորականների եղբայրներին, զավակներին և ազգականներին։ Այդ ժամանակ նաև սահմանափակում է եկեղեցական հողատիրությունը։ Դրա համար նա երկրում վերացնում է <<պտղի և տասանորդների>> կարգը։ Եկեղեցուց կտրում է Տրդատ 3-րդ Մեծի տված հողի մեծ մասը՝ ի օգուտ արքունիքի։ Տարբեր ձևերով խրախուսեց երկրի բնակչության ու հայոց բանակի թվաքանաքի աճը։ Իր վարած անկախ քաղաքականության պատճառով երկրից վտարվել էին պարսից զորքերը։
Комментарии
Отправить комментарий